CENTRUM

O nas

Zajęcia

Instruktor

TAIJI (Tai - Chi)

Co to jest

Wskazania i korzyści

Program

QIGONG

Co to jest

Wskazania i korzyści

Program

I-Cing "Księga Przemian"

    Zachodnie widzenie świata zakłada, że wszystko ma swoją przyczynę i powoduje jakiś skutek. Nasz system myślenia przyjmuje to jako aksjomat niepodważalny, więc w sposób logiczny rodzą się "obiektywne" prawa natury, z których każde opisuje wybrany wycinek rzeczywistości. Powstają reguły ujmujące poszczególne zjawiska w ramach precyzyjnych zasad i przepisów. Dlatego nasze zdziwienie budzą odstępstwa w tworzeniu się czy przebiegu określonych procesów.

    W umyśle wschodnim też istnieje przyczynowość, ale jej jakość jest inna. Nie ma znaczenia łańcuch zdarzeń przed lecz stan obecny, obraz chwili, ulotny moment. Nie dzieli się tu tego obrazu na fragmenty, z których każdy powstał niezależnie, lecz kontempluje całościowo jako stan pewnej harmonii. Ukoronowaniem takiego widzenia świata są chociażby japońskie wiersze haiku, zamykające w 17 sylabach esencję uchwyconego przez obserwatora obrazu.

    Istnieje księga będąca jednym z fundamentów takiego odmiennego postrzegania. Jest to I-Cing (Yi-jing) Księga Przemian. Należy ona bezsprzecznie do największych oraz najbardziej znaczących dzieł światowej literatury. Określana czasami jako kanon i spuścizna konfucjanizmu w rzeczywistości zawiera też w sobie pierwiastki filozofii taoistycznej.

    Jej początki sięgają czasów starożytności. Istniała już za życia Konfucjusza (551-479 p.n.e.) i wcześniej interesował się nią Laozi jeden z ojców taoizmu. Korzenie I-Cingu narodziły się z archaicznych znaków przeznaczonych do wróżenia. Początkowo, graficzne symbole określały jedynie odpowiedzi: tak, nie. Tak - oznaczone było przez linię ciągłą, natomiast nie - przerywaną. Grupowanie trzech znaków w trigramy narodziło nową jakość. Pozwoliło różnicować odpowiedzi przepowiedni i odnieść je do zdarzeń oraz przemian zachodzących w przyrodzie. Osiem możliwych kombinacji linii połączono dodatkowo w pary, co utworzyło 64 heksagramy, które są podstawą wiedzy zawartej w księdze. Tyle właśnie możliwych kombinacji określili mędrcy dla opisu wszystkich możliwych przemian, stagnacji, przesileń czy napięć występujących we wszechświecie i jego obrazie. Niektóre źródła przyjmują, że znana obecnie postać Księgi przemian została ukształtowana około 1150 roku p.n.e., a komentarze dołączone do niej napisał oczarowany jej przenikliwą mądrością sam Konfucjusz (Kung-tse).

    I-Cing, nie jest jedynie zbiorem graficznych symboli, służących do wróżenia. Najważniejsze są w niej dodane osądy i komentarze, ujęte w kolejnych sześćdziesięciu czterech rozdziałach. Ich pozorna niejednoznaczność stwarza wrażenie nieczytelności, zawiłości i odpowiedzi nie na temat. Korzystanie z Księgi wymaga pewnego doświadczenia, praktyki i zrozumienia specyficznego języka, jakim jest napisana. Owe opisy są głównie moralnymi wskazówkami jak postępować, aby odnieść życiową pomyślność czy korzyść w danej sytuacji. Czasami pierwszy komentarz nie odpowiada na nasze pytanie, ukryty obraz czy przemiana pozwalają dotrzeć do prawdziwego znaczenia odpowiedzi.

    Powrócę tu do poruszonych na początku odmiennego sposobu odbioru świata przez mieszkańców wschodu. My, możemy powątpiewać w praktyczną możliwość wykorzystania jedynie 64 gotowych opisów do odpowiedzi na każde pytanie. Odpowiedzi w końcu są losowane, więc z założenia (!) przypadkowe. Skąd "Księga" może wiedzieć, o co mi chodzi? Gdzie jest tu mądrość, a gdzie głupia zabawa? Prawdziwości twierdzeń I-Cingu nie sposób dowieść, ani potwierdzić doświadczeniem. Jaki związek ma rzut monetami z moimi problemami rodzinnymi?.. Wszystkie te rodzące się pytania powodują nieufność przy poznawaniu Księgi Przemian i jej interpretacji zdarzeń.

    Filozofowie i mędrcy chińscy wychodzili z założenia, że heksagram ułożony ("wylosowany") w określonym momencie pozostaje w ścisłym związku z wszystkimi czynnikami składającymi się na ten moment. Każda sytuacja jest unikatowa i podlegająca ciągłej przemianie, więc nie do powtórzenia. Symboliczny obraz, który przedstawia nam wyrocznia pozostaje w jakościowej oraz czasowej zgodności z tą sytuacją i zawiera cały mikrokosmos wraz z jego złożonością. Pytając wywieramy określony wpływ na jego układ, co determinuje wybór odpowiedzi (heksagram). Czy jest to możliwe?..

    Jednym z pierwszych zachodnich uczonych, którzy zainteresowali się I-Cingiem był psycholog Carl Gustaw Jung. Podawał on proste przykłady potwierdzające istnienie takich niewidocznych zależności: Chwila powstania jakiegoś przedmiotu wywiera na nim niezatarty ślad. Istnieją znawcy, potrafiący określić dokładnie pogodę, miejsce, czas wzrostu i zbioru owoców, z których zrobiono wino kierując się jedynie jego smakiem, wyglądem i zapachem. Podobnie: miejsce powstania, okres historyczny czy ręka rzemieślnika zostawiają trwały ślad na tworzonym meblu, obrazie lub rzeźbie. Znawca sztuki potrafi wiele powiedzieć o oglądanym przedmiocie, warunkach w jakich go stworzono. Oczywiście, do odnajdywania tych ukrytych zależności potrzebna jest odpowiednia wiedza oraz zrozumienie procesu ich powstawania. Podobnie przy interpretacji odpowiedzi udzielanych przez Księgę Przemian konieczne jest rozumienie, co może, a czego na pewno nam ona nie powie.

[RF]

Artykuły wybrane

Automasaż

Tao - filozofia w Taiji

Meridiany

Galerie wybrane

Sztuka Chin-ceramika

Park Nanguan

Pałac Letni cz.2